W 2017 roku Żydowskie Muzeum Galicja, w współpracy z Jewish Family and Children’s Services Holocaust Center of San Francisco zorganizowało wystawę „Dziewczyna z pamiętnika. W poszukiwaniu Rywki z łódzkiego getta”. W związku z zainteresowaniem, zarówno odwiedzających jak i licznych instytucji, które przerosło oczekiwania organizatorów postanowiono stworzyć edukacyjną wersję podróżującą tejże ekspozycji.
Wystawa prezentuje historię Rywki Lipszyc – młodej dziewczyny, która stara się dokumentować swoje zmagania z wojenną rzeczywistością poprzez prowadzenie pamiętnika. To właśnie ów pamiętnik, wzruszający zapis życia i dorastania w łódzkim getcie i świadectwo żydowskiej dziewczynki, która straciła rodzeństwo i rodziców, ale mimo chwil zwątpienia, nie straciła nadziei stanowi punkt wyjścia wystawy.
Na wystawie zostały także wykorzystane również unikalne historyczne artefakty i dokumenty pochodzące z muzeów z Polski, USA, Izraela, Niemiec i Belgii. Stanowią one przejmujące świadectwo uwypuklając personalny wymiar zagłady, wymiar który tak łatwo pominąć ucząc o Holokauście. Archiwalne fotografie towarzyszące ekspozycji są autorstwa trzech najbardziej znanych fotografów getta w Łodzi: Henryka Rossa, Mendla Grossmana oraz Waltera Geneweina, który utrwalił rzeczywistość getta na kolorowych kliszach. Niektóre z negatywów są zniszczone, niekompletne. Przechowywane w zamkniętych pojemnikach, w ziemi, w ukryciu, uległy częściowemu uszkodzeniu. Pokazują tylko część zatrzymanego na kliszy obrazu. Są fragmentaryczne, jak cała opowieść o Rywce, która – podobnie jak te negatywy – musiała czekać długie lata, by ujrzeć światło dzienne.
Ekspozycja stanowi unikalne narzędzie edukacyjne, które może ułatwić percepcję II wojny światowej i samego Holokaustu. Rywka staje się przewodnikiem w świecie chaosu, upadku wartości, cierpienia i śmierci. Dzięki perspektywie biograficznej odbiorcy łatwiej jest przybliżyć się do przeszłości i utożsamić z bohaterką opowieści.
Osoby zainteresowane wypożyczeniem wystawy proszone są o kontakt z Tomaszem Strugiem- wicedyrektorem Żydowskiego Muzeum Galicja i kierownikiem działu wystaw pod adresem tomek@galiciajewishmuseum.org.
Poniżej prezentujemy zdjęcia wystawy podróżującej w Centrum Dialogu i Modlitwy w Oświęcimiu:
Filmy promujące wystawę czasową „Dziewczyna z pamiętnika. W poszukiwaniu Rywki z łódzkiego getta” prezentowaną w Żydowskim Muzeum Galicja w Krakowie od czerwca 2017 do marca 2018 roku. Nie przedstawiają one wystawy w wersji podróżującej.
credits:
AUTORZY
Zespół kuratorski
Jakub Nowakowski, Tomasz Strug, dr Monika Stępień, Anna Wencel, Anna Janeczko, dr Katarzyna Suszkiewicz
Zespół ekspercki
Dr dr Magdalena Budziszewska (Zakład Psychologii Wychowania, Uniwersytet Warszawski; Centrum Badań nad Uprzedzeniami)
Dr dr Edyta Gawron, (Instytut Judaistyki, Uniwersytet Jagielloński)
Rabinka C. Michelle Greenberg ( Kehillah Jewish High School, Kalifornia)
Dr dr Monika Polit (: Instytut Historyczny, Uniwersytet Warszawski)
Urszula Sobiecka‑Trojanowska ( Akademia Dietetyki; Wyższa Szkoła Biznesu i Nauki o Zdrowiu;, Polski Instytut Dietetyki)
Dr dr Monika Stępień ( Żydowskie Muzeum Galicja; Zakład Hebraistyki, Uniwersytet Warszawski)
Współpraca | Cooperation
San Francisco: Dr dr Anita Friedman, Morgan Blum Schneider, Dr dr Yedida Kanfer, Diana Klein
Waszyngton: Jacek Nowakowski
Łódź: Andrzej Grzegorczyk, Anna Łagodzińska, Barbara Matusiak, Anna Traczyk, Izabela Terela, Dr dr n. med. Zygmunt Trojanowski, dr Ewa Wiatr
Chełmno: Dr dr Piotr Wąsowicz, Bartłomiej Grzanka
Warszawa: Teresa Śmiechowska
Kraków: Larysa Michalska, Ishbel Szatrawska, Katarzyna Kotula, Samantha Brault, Brooke Drabkin, Markus Fischer, Ricarda Lindau, Shunki Nakamura, Anne Neijens, Sven Oprešnik, Molly Palmer, Karen Szczepanski, Sofia Thornblad, Nina Tripp
Projekt aranżacji:
Monika Bielak
Dziękujemy następującym instytucjom za wypożyczenie obiektów, dokumentów i fotografii na wystawę:
- Archiwum Państwowe w Łodzi
- Belgium Cegesoma Centre for Historical Research and Documentation on War and Contemporary Society
- Imperial War Museum
- Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Jad Waszem
- Instytut Pamięci Narodowej
- ITS Cyfrowe Archiwum, Bad Arolsen
- Jewish Family and Children’s Services Holocaust Center of San Francisco
- Bibliothek der Hansestadt Lübeck
- Muzeum Bojowników Getta Lohamei Ha‑Getaot
- Muzeum Martyrologiczne w Żabikowie
- Museum Muzeum Miasta Łodzi
- Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem
- United States Holocaust Memorial Museum
Autorami zdjęć wykorzystanych na wystawie są: Mendel Grossman, Henryk Ross, Walter Genewein.
Przygotowanie tej wystawy nie byłoby możliwe, gdyby nie pomoc i zaangażowanie dr Anity Friedman z Jewish Family and Children’s Services w San Francisco.
Wystawa powstała dzięki wsparciu Koret Foundation w uznaniu zasług Tadeusza Taubego.
Strona internetowa:
Programy edukacyjne oraz projekt strony internetowej: Bartosz Duszyński
Projekt i wykonanie broszury: Izabela Pawluśkiewicz
Projekt i wykonanie strony internetowej — Hauerpower studio