Losy Rywki

urodziła się Rywka Lipszyc. Córka Jankiela i Miriam. Rodzina mieszkała przy ulicy Południowej 43 (obecnie ulica Rewolucji 1905).

15 IV 1929
urodził się brat Rywki Abram Ber.

13 I 1932
urodziła się siostra Rywki Cypora Chaja.

9 X 1933
urodziła się druga siostra Rywki Estera (zwana przez nią na kartach pamiętnika Tamarcią).

13 XI 1937
rodzina Lipszyców trafia do getta w Łodzi, gdzie wprowadzają się do mieszkania na ulicy Wolborskiej 22.

Karta meldunkowa Rywki Lipszyc z getta łódzkiego,źródło: Archiwum Państwowe w Łodzi, zespół: Przełożony Starszeństwa Żydów w Getcie Łódzkim,

II 1940
ojciec Rywki umiera w wyniku choroby płuc i urazów związanych z pobiciem w getcie.

2 VI 1941
matka Rywki umiera w wyniku choroby, głodu i wyczerpania.

8 VII 1942
osierocona Rywka oraz jej rodzeństwo zostają adoptowani przez wujostwo. Rywka i Cypka mieszkają z ciotką Hadasą, wujem Johananem oraz ich trzema córkami – Esterą, Miną i Chaną przy ulicy Wolborskiej 38.

VII 1942
rodzeństwo Rywki – Abramek i Estera (Tamarcia), a także ich wuj Johanan zostają deportowani podczas „Wielkiej Szpery”. Rywka i Cypka pozostają w getcie.

IX 1942
umiera ciotka Hadasa. Rywka i Cypka zostają adoptowane przez dwudziestoletnią kuzynkę – Esterę.

11 lipca 1943
data pierwszego zachowanego wpisu w pamiętniku Rywki.

3 X 1943
data ostatniego zachowanego wpisu w pamiętniku Rywki.

12 IV 1944
Rywka, Cypka i ich kuzynki – Estera, Chana i Mina zostają wywiezione do Auschwitz-Birkenau. Cypka natychmiast zostaje zamordowana w komorze gazowej.

VIII 1944
Rywka, Estera, Chana i Mina trafiają do obozu pracy Christianstadt (podobozu Gross-Rosen).

IX 1944 (?)
Rywka, Estera, Chana i Mina wyruszają w marszu śmierci z Christianstadt do Bergen-Belsen

II 1945 (?)
Rywka, Estera i Mina zostają wyzwolone w Bergen-Belsen. Chana umiera tego samego dnia.

lista wyzwolonych więźniów z obozu Bergen Belsen. Na samym dole widnieje nazwisko Rywki Lipszyc. Źródło: CegeSoma, Centre for Historical Research and Documentation on War and Contemporary Society.

15 IV 1945
przy ruinach krematorium III w obozie Auschwitz – Birkenau zostaje odnaleziony pamiętnik Rywki.

VI 1945
Estera i Mina zostają ewakuowane do Szwecji. Stan zdrowia Rywki nie pozwala na transport do Szwecji.

VI 1945
Rywka trafia do szpitala wojskowego w Niendorfie w północnych Niemczech.

lista pacjetów przysłanych na dalsze leczenie do szpitala w Niendorf 23 lipca 1945. Widnieje na niej Rywka Lipszyc. Źródło: ITS Digital Archive, Bad Arolsen

VII 1945
data widniejąca na ostatnim dostępnym dokumencie poświadczający losy Rywki. Jest to karta „dipisa” (displaced person) wypełniona w szpitalu w Bergen Belsen. Na karcie widnieje własnoręczny podpis Rywki. Do dziś dalsze losy Rywki pozostają tajemnicą.

Ostatni zachowany ślad po Rywce Lipszyc. Karta rejestracyjna DP (displaced person) czyli osoby „przemieszczonej”. Tym mianem określono osoby wyzwolone znajdujące się poza swoją ojczyzną. Źródło: ITS Digital Archive, Bad Arolsen,

10 IX 1945

Biografia Rywki

Z czasów Zagłady zachowały się setki tysięcy wspomnień i relacji – wstrząsających świadectw upadku podstawowych praw i zasad, walki o przetrwaniei niewyobrażalnego cierpienia. Wiele z nich spisali ci, którzy przeżyli Holokaust. Możemy się z nimi zapoznać w archiwach, muzeach, instytucjach nauki. Ich wspomnienia są dowodem na to, do czego może być zdolny człowiek działający w imię zbrodniczej ideologii.

przeczytaj całość